NZ huts

Inmiddels een dik jaar nadat ik Nieuw-Zeeland verlaten heb zit er toch nog een verhaal in de pijpleiding. Dit stuk over mijn tijd rondom Franz Josef is al een geruime tijd half af. Nu heb ik er dan toch de tijd voor genomen om er een einde aan te breien en wil het met alle liefde delen want er zitten wat sappige ‘Oh Jee’ momentjes in. Let op: Het venijn zit em in de staart.

Deze vertelling heeft een specifiek thema. Het gaat over de Nieuw-Zeeland hutten. Een thema dat ik inmiddels een warm hart toedraag en iets wat dit land uniek maakt. In de voorbereidingsfase, voordat ik afreisde naar NZ las ik voor het eerst over deze hutten, maar het is hier in Franz Josef dat ik ze echt ben gaan waarderen. “Have you been up to Almer hut yet? You should do that Castle Rocks hike! Dude, you gotta check out the hut in the Copland Valley!” Dat zijn enkele quotes van mensen die de NZ huts ook op een bijzondere manier hebben meegemaakt.

De hutten staan echt overal en ik heb me laten vertellen dat er nu al een kleine 1000 zijn. Ze staan werkelijk in de back country en zijn vrijwel altijd alleen te voet bereikbaar. Vele van deze hutten zijn ooit begonnen als kamp voor jagers en schapenherders die vaak lange periodes in een onherbergzaam gebied moesten doorbrengen. Die tijden zijn veelal over en op dit moment hebben voornamelijk de wandelaars (the trampers) ze overgenomen die ze gebruiken als rustplaatst voor de nacht. Sommige worden goed onderhouden en hebben luxueuze tintjes gekregen. Anderen.. niet zo. Wel mag gezegd worden dat de Depatment of Conservation in Nieuw-Zeeland een grote duit in het zakje doet om dit erfgoed te behouden.

Intussen staat de persoonlijke teller van hutten waar ik overnacht heb zo rond de tien. Een drietal bestemmingen zal ik iets verder uitlichten omdat ze mij goed bij zijn gebleven en ervaringen blijken te zijn waar ik nog regelmatig aan terug denk. De titels luiden als volgt: 1. Mensen van gelijke geest, 2. Vrolijk door de drek en 3. Waar het echt goed mis ging.


Mensen van gelijke geest

Het is de zomer van 2014/2015. Ik heb twee vrienden op bezoek. Een oud collega van Timberwolf en haar vriend. Ze zijn lekker aan het rondtoeren op het zuider-eiland en hebben een pitstop in Franz. We besluiten de Copland Valley te wandelen waar naar verluid bij de Welcome Flats hut, warm water bronnen te vinden zijn. Het is een dik uur rijden vanaf mijn thuishonk dus al lekker vroeg in de morgen kunnen we beginnen aan de wandeling. Veel van de route neandert langs een ongecontroleerde rivier en door dikke begroeiing. Regelmatig moeten we stukken omhoog en omlaag klauteren om op het pad te blijven. Het is geen makkelijke wandeling maar de sfeer zit er enorm goed in. De drie gelijke geesten lopen over van energie en delen verhalen in de ronde. Telkens weer motiveren we elkaar nieuwe bestemmingen te ontdekken en er worden plannen voor het leven gemaakt.

Tegen het einde van de etappe steken we een lange hangbrug over, over een diep diep ravijn. Niet veel later krijgen we zicht op de in het stuikgewas verscholen hut. Vermoeid droppen we onze backpacks en gaan op zoek naar de bronnen. De geur van zwavel wordt steeds sterker naarmate we dichter in de buurt komen. En dan opeens zien we de stoom naar boven dwarrelen. De hot springs zijn zo oprecht en natuurlijk als het maar kan. Vier ondiepe baden bubbelen rustig tussen de varens en Beech bomen. Het zand in en rondom de baden is rood en geel gekleurd van de zwavel. Er hangt een mythische rust met enkel af en toe een vogel die luid van zich laat horen. In deze baden dompelen we ons onder. We wassen het zweet en de moeheid van onze lichamen en blijven er dobberen totdat we allemaal gerimpelde oma vingers hebben.


Vrolijk door de drek

De Big River hut was ook een leuke. Een iets ander verhaal want naast een wandelpad is deze hut ook via een oude 4x4 weg te bereiken. De plek waar de hut gebouwd is, is een oude goudmijn, waar vroeger de grote machines over gereden hebben. Het plan is om de auto’s vol te gooien met bier, proberen of we tot de hut te geraken, daar een goeie avond beleven en de volgende dag weer terug. We zijn met twee auto’s. Ik zit in de 4x4 Lada van Tom, een collega, samen met nog een andere glacier guide. In de andere monster mobiel zitten twee skydivers uit Franz, een nog onbekende dame en een enorme hond.

De route, zo’n 25km is tegek! Best pittig voor de auto’s met flink wat hoogteverschil en lekker veel modder. Onderweg steken we verschillende stroompjes over en er is genoeg te zien. Niet alleen het uitzicht maar ook roestend materieel en oude goudschachten. Na een paar kilometer stoppen we bij een zo’n schacht om een kijkje te nemen. De onbekende dame voorop. Al na een paar minuten klinkt een enorme schreeuw, was ze tot haar heupen in de drek gezakt. Dat zette wel de toon. Het beloofde een teringzooi te worden.

De twee chauffeurs hadden de tijd van hun leven. Elke off road mogelijkheid (of halve mogelijkheid) daar doken ze bovenop. De Russische Lada van ons had veel pit, maar kwam met zijn dunne bandjes toch regelmatig vast te zitten in de modder. De keren dat de andere auto ons uit een benarde positie heeft getrokken zijn niet op twee handen te tellen. Lachwekkend was het! Elke keer ook weer hetzelfde liedje. Tom gooit het stuur om en knalt rechtstreeks het struikgewas in. Na een paar meter komen we vast te zitten. De andere auto komt al een kijkje nemen terwijl Tom alle versnellingen voor en achteruit probeert. De sleepkabel wordt al tevoorschijn gehaald terwijl wij het eerst proberen met duwen. Iedereen springt de auto’s uit, inclusief die hond (die overigens net zo groot is als ik),helemaal door het dolle heen door de jankende motoren. Terwijl we de auto uit de modder probeeren te duwen moet ik ook steeds een oogje op die hond houden die mij telkens net iets te lief aankijkt. NOU, hondenliefde!

De big river sight die we uiteindelijk bereikten is tegek. Bossen zo ver als het oog reikt en her en der oude fabriekspanden, machinekamers en ander gold diggers materieel. Met eerlijkheid moet ik bekennen dat ik niet meer veel van de avond kan navertellen, maar ik weet zeker dat we genoten hebben!


Waar het echt mis ging

Ik heb met opzet een poos gewacht om deze episode te vertellen. Hoewel het een fantastisch avontuur was, waar ik voortdurend bewust was van mijn eigen kunnen, had het dit betreffend weekend ook anders kunnen aflopen. Het concept was niet zo ingewikkeld. Naast de Franz Josef gletsjer, waar ik elke dag op stond, ligt de Castle Rocks hut. Hij staat hoog in de bergen met uitzicht over de gletsjer en omringende ijsvelden. Er zijn geen wandelpaden die er naar toe leiden en de te volgen route is super stijl, maar aangezien je de hut vanaf de gletsjer kunt zien liggen, zou het geen probleem moeten zijn. Het plan is om ’s middags de laatste helikopter richting gletsjer te nemen, vanaf daar naar de hut te lopen, er een nachtje te slapen, de volgende morgen vroeg eruit om de nabijgelegen Moltke piek te beklimmen en vanuit daar een route terug naar Franz Josef te vinden. Appeltje eitje.

Het mocht niet zo lopen, laat dat duidelijk zijn. De eerste dag gaat alles super! De rit per helikopter is snel geregeld en de wandeling naar de hut echt formidabel! Eerst een stukje ijs, dan de stijgijzers uit om verder te lopen over stenen en door weiden. Ik loop langs de ‘ true left’ zijde van de gletsjer af waardoor ik de dramatische landschapsveranderingen van dichtbij kan zien, die de langzaam bewegende gletsjer veroorzaakt. Denk; enorme hopen van weggeduwd materiaal, diepe ravijnen waar het ijs afbreekt en een zicht op de tientallen meters dikke ijslaag. De route naar de hut is inderdaad pittig en zeer stijl, maar het zonnetje schijnt en het uitzicht word met elke stap spectaculairder.

Bij de hut aangekomen is de euforie compleet. Het totaalplaatje van de Franz Josef is nu echt zichtbaar. De enorme ijsvelden tussen de bergtoppen die overgaan in de kilometers lange gletsjer en die op zijn beurt weer verandert in de woeste Waiho rivier die het water helemaal naar zee brengt. De hut die slechts twee slaapplekken heeft is voorzien van een maffe collectie aan oude avonturiers boeken, wat ingeblikt noodrantsoen en kaarsen om ook de nachten te overleven. Een geweldige ervaring! Die avond vroeg onder de wol want de volgende dag staat een flinke wandeling op de planning.

Die ochtend komt de zon opnieuw op onder een strak blauwe hemel. Dat gebeurt niet vaak aan de west kust. Ik klim verder hoog. Het gaat nog altijd stijl omhoog, maar de begroeiing wordt steeds minder wat de navigatie iets makkelijker maakt. Op de plek waar zichtbaar wordt waar de naam ‘castle rocks’ vandaan komt heb ik een hartverwarmend alleen op de wereld momentje, helemaal alleen met enkel wat Kea papegaaien om me heen. Ik stuif verder omhoog en kom binnen enkele uren boven op Moltke mountain aan. Het is er behoorlijk koud dus ik blijf niet te lang hangen. Onderweg terug naar de pas waar ik een half uurtje eerder al was, beginnen de wolken langzaam de bergen op de kruipen. Daar aangekomen is de pas compleet verdwenen door de mist. Nu heb ik de keuze; of doorgaan richting dorp over een nog onbekende route, of dezelfde weg weer terug naar beneden en hopen dat ik vanaf de gletsjer weer een helikopter terug kan regelen. Ik heb mijn zinnen gezet om de volledige ronde af te maken en heb bovendien nog ruim negen uur aan daglicht. Dat moet makkelijk te doen zijn, dus ik blijf gaan, de diepe mist in.

Ik loop op de kam van een dalende berg wat me redelijk op een rechte lijn houd, want aan mijn zicht heb ik op dit moment helemaal niks. Ik kan enkel correcties maken wanneer er opeens een diep ravijn voor me opduikt. Die kant moet ik in ieder geval niet op. Na een uur lopen heb ik het gevoel dat ik een keuze moet maken tussen twee valleien. Ik zie geen hand voor ogen dus besluit ik een rustpauze in te lassen. Ik eet een vlugge snack en heb het stomme geluk dat er opeens een breuk in de wolken komt. Op dat moment zie ik dat ik niet helemaal op de ideale route lig, maar dat er in de verte een opgedroogde rivierbedding de juiste kant op gaat. Vijf minuten later slokt de mist me weer op en dat zou de rest van de dag zo blijven. Om in de rivierbedding te geraken moet ik wat gedurfde capriolen uithalen. Hangend aan graspollen en via bomen omlaag klimmend kom ik aan in de rivierbedding. Er zit geen water meer in, maar de enorme rotsblokken maakt de travers moeilijk en langzaam.

Onoverkomelijk eindigd de opgedroogde rivier in een actieve stroom. Mijn kompas wijst nog altijd de juiste richting aan dus ik blijf de stroom verder volgen. Een vlugge blik op mijn horloge leert mij dat ik wel erg lang heb gedaan om hier te geraken. “Oei! Maar het kan niet meer ver zijn”. Natte voeten interesseren me al niet meer wanneer ik stukken door het water moet waden. Niet veel later wordt mijn grootste vrees werkelijkheid. De stroom die ik volg eindigt in een vernietigende waterval. Ik kijk de diepte in en zie dat het niet goed zit. Nog altijd vol energie besluit ik meteen een route er omheen te zoeken. Zonder het te weten breekt hier het werkelijke dieptepunt aan. De ware aard van het subtropisch regenwoud komt nu pas echt naar boven. Het bos is zo dicht begroeid dat ik voortdurend in de takken hang. Het kost me zo enorm veel moeite en energie om me met een backpack op de rug een weg de banen door het struikgewas. Vlagen van paniek gaan door me heen. Ik heb werkelijk geen idee waar ik zit en weet ik nog wel waar ik vanaf kom? Het begint te regenen. Mijn armen en benen zitten vol striemen van het getijger door de ondoordringbare jungle. Ik klim in bomen om uit wanhoop over de heling te kijken waarvan ik denk dat ik naar beneden loop. Ik meen auto’s in de verte te horen maar zie geen steek. Elke keer dat ik denk een route naar beneden gevonden te hebben, stuit ik op een klif. Ik geef het op, ik moet terug naar de rivier, terug naar een herkenningspunt.

In gedachten bereid ik me al voor om de nacht daar, hangend in de bomen door te brengen. Het kost me meer dan een uur voordat ik de rivier weer gevonden heb. Ik kijk op mijn horloge. Het begint avond te worden. Ik MOET richting westen blijven gaan! Ik probeer op een veel te gevaarlijke plek de rivier over te steken om me aan de overzijde een route naar beneden te banen. Daar, op dat moment, hangend aan een tak boven de rivier, krijg ik mijn laatste duidelijke realisatie. Terug vanwaar je komt! Dit is waanzin!

De posities waar ik me in moet wringen zijn al net zo onverantwoord als die op de heenweg, maar gelukkig herken ik de meeste dingen nog terug. Het kost me een paar uur voordat ik terug ben op de pas waar het onheil allemaal begon. Het is na tienen wanneer ik met behulp van het laatste sprankjes licht caste rock hut binnen strompel. Veertien uur heeft het me gekost om nergens te geraken. Ik ben dolgelukkig dat er wat blikken tonijn liggen want ik ben door al mijn eten heen. Op dat moment zijn dat niet mijn ergste zorgen. Wat er werkelijk in mijn hoofd omgaat is de volgende morgen. Wat zal er gebeuren wanneer ik morgenvroeg niet op werk kom opdagen. Een aantal collega’s weten wat ik van plan was te ondernemen en ik hoor de reddingshelikopters al overkomen.

Ik smeed een plan om een paar uur rust te nemen, maar dan ook meteen richting gletsjer te lopen zodat ik om acht uur, wanneer de eerste helikopter op het ijs land, over de radio kan doorgeven dat ik in orde ben. Zo geschiede het plan. In het pikkedonker, gewapend met zaklamp glij ik de helling af. Door de adrenaline heb ik mijn schaafwonden nog niet eens in de gaten, maar ben wel volledig bewust van de vele losliggende rotsblokken waar ik in schemerend licht langs hobbel. Ik ben bijna aan de rand van de gletsjer wanneer het een beetje licht begint te worden. Ik zie dat het het slechte weer is waarom het daglicht zo lang op zich heeft laten wachten. Het is nog geen acht uur wanneer ik aankom op de helikopterlandingsplaats. Ik ben blij dat ik het gered heb. Ik sta te wachten in de regen en zie langzaam de normale landingstijd verstrijken. No way dat ze op een dag als vandaag vliegen. Ik wacht nog 20 minuten voordat ik besluit te voet af te dalen. Het is een keuze die ik liever niet wil maken want ik ken de gevaren van een gletsjer. Met zelfvertrouwen begin ik de afdaling.

Een dikke tien minuten later hoor ik opeens een zeer herkenbaar geluid. Er hangt een helikopter in de lucht. Ik zie hem pas heel laat aankomen wanneer hij over me heen sjeest richting landingsplaats. Ik ren terug omhoog. De eerste glacier guides zijn inmiddels voorbereidingen aan het treffen voor de aanstaande dag. Ik ben alweer boven voordat de tweede helikopter landt met de eerste cliënten aan boord. Zonder tijd te verspillen duik ik de helikopter in en vlieg terug naar vertrouwde bodem. Brood nuchter als de nieuwzeelanders zijn wordt ik ontvangen terug op de basis. Ze hadden me al vermist vanmorgen, maar het weer ziet er niet al te best uit. Ga maar naar huis. Broodnuchter kan ik ook zijn en wens de baas een goede nacht met een grijs op mijn gezicht, maar met de opluchting in mijn hart.